Άρθρο στην εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής" (26.08.2018), στη στήλη ΑΠΟΨΕΙΣ (σελ. 44).

Επιβεβλημένο το πολιτικό Reset

Κων/νος  Γκράβας*

Η Ελλάδα βγήκε ασθμαίνουσα από τα οκταετή προγράμματα διάσωσης αλλά όχι από την ενισχυμένη εποπτεία. Το στίγμα της ‘ειδικής περίπτωσης’ παραμένει και στη μεταμνημονιακή περίοδο. Η κυβέρνηση έχει προνομοθετήσει την περαιτέρω φτωχοποίηση των νοικοκυριών. Η χώρα επί οκτώ χρόνια διώχνει τα παιδιά της στο εξωτερικό ενώ φορτώνει το υπέρογκο χρέος στα εγγόνια της και τις επόμενες γενιές. Αφήνει εντός επικράτειας άνεργους νέους, νέα παιδιά που αναζητούν εργασία με αδήλωτους μισθούς χαμηλότερους κι από το επίδομα ανεργίας. Και που δεν μπορούν να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους, να απογαλακτισθούν από το πατρικό τους και να κάνουν οικογένεια. Αφήνει εντός των τειχών της και συνταξιούχους, που θυμούνται τα πρώτα χρόνια της κρίσης όταν έδιναν χαρτζιλίκι στα παιδιά μέχρι να βρουν δουλειά. Σήμερα οι περισσότεροι δεν διαθέτουν ούτε χαρτζιλίκι ούτε χρήματα για να αυτοεξυπηρετηθούν μέχρι να μπει στον τραπεζικό τους λογαριασμό η επόμενη κουτσουρεμένη σύνταξη. Νέοι φτωχοί μαζί με φτωχούς νέους.

Το καλοκαίρι του 2015 η κυβέρνηση έστηνε από τα ξημερώματα στην ουρά των ATM τους συνταξιούχους για να πάρουν τα εξήντα ευρώ που έδινε το μηχάνημα λόγω των capital controls. Τι εξήντα; Πενήντα, σε ένα κολλαριστό χαρτονόμισμα από εκείνα που έστελνε ήδη από το 2012 με αερομεταφορές η Φρανκφούρτη, γιατί τα εικοσάευρα είχαν τελειώσει από νωρίς. Εκείνο το τραγικό καλοκαίρι μετά το πρώτο εξάμηνο της περήφανης διαπραγμάτευσης.  Όταν η πρώτη φορά αριστερά για να μην κλωτσήσει την καρδάρα με το γάλα που είχε μαζέψει από την οξεία αγανακτισμένη αντιμνημονιακή ρητορική, απώλεσε το μοναδικό δώρο που έλαβε από τους πιστωτές στις 20 Φεβρουαρίου του 2015· την, έστω αόριστη, υπόσχεση για επαναδιαπραγμάτευση των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων. Και αντί να αλλάξει τη συγκρουσιακή της στάση σε συνεργατική, συνέχισε να τραβάει το σκοινί πέρα από το δεδομένο χρονικό ορόσημο της 30^ης Ιουνίου που εξέπνεε η τετράμηνη συμφωνία-γέφυρα. Κι οι τελευταίες γέφυρες διάσωσης κάηκαν με το φαιδρό δημοψήφισμα του Ιουλίου. Η οικονομία εκτροχιάσθηκε δραματικά. Το κόστος υπολογίζεται με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις σε ογδονταέξι δισεκατομμύρια ευρώ. Μαζί χάθηκε και η εμπιστοσύνη όλων έναντι όλων. Ο διχασμός έσπειρε κοινωνική ανισορροπία. Οι πολίτες είχαν ψηφίσει το σύνθημα ‘λεφτά υπάρχουν’ το 2009. Μόλις κατάλαβαν ότι δεν υπήρχαν λεφτά, απελευθερώθηκαν από τα δεσμά της ρουσφετολογικής σχέσης που έχουν με όσους σταυρώνουν στην κάλπη. Μάρτυρας τα ανέλπιστα χαμηλά εκλογικά ποσοστά των κομμάτων εξουσίας τον Μάιο του 2012 προτού ο φόβος εξόδου από το ευρώ επαναπολώσει το εκλογικό σώμα τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Και τον Ιανουάριο του 2015 οι πολίτες αποκαμόντες έβαλαν τα λεφτά τους στο ‘πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης’· συλλογιζόμενοι ‘ας γίνει έστω κι ένα από τα δέκα’ που έταζε η πύρινη αντιμνημονιακή αριστερά. Δεν έγινε κανένα. Και επιπλέον ήρθε ο βαρύς λογαριασμός του τρίτου προγράμματος διάσωσης. Η αποχή αυξήθηκε αλλά το αποτέλεσμα επαναλήφθηκε από πλευράς ποσοστών επί των εγκύρων στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Και μετά ήρθε η διαπραγμάτευση που βάζει εφεξής τη χώρα σε ‘δημοσιονομική γυάλα’. Άλλοι το χαρακτηρίζουν ‘κλουβί’ ή ‘ζουρλομανδύα’. Πρόκειται για τη συμπεφωνημένη δέσμευση της χώρας για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ μέχρι και το 2022. Μπετόν αρμέ, χωρίς αστερίσκους. Κι οι ευρωπαίοι εταίροι μας επικροτούν ανακουφισμένοι τη δική τους έξοδο από τα ελληνικά προγράμματα διάσωσης. Όμως ο βασιλιάς είναι μονίμως γυμνός.

Η χώρα χρειάζεται μια ‘κυβέρνηση παντός καιρού’. Εκτελεστική εξουσία που θα προσφέρει ανιδιοτελώς στην πατρίδα για μια θητεία κι έξω. Για να νικηθούν οι μνηστήρες της ομηρικής Οδύσσειας, στον αγώνα για τη νέα μεταπολίτευση· στα πρόσωπα των Αντίνοου, Ευρύμαχου, Αμφίνομου και Αγέλαου, οι οποίοι αντιστοίχως διαστρεβλώνουν την κοινή λογική, με αδίστακτο τρόπο, περιφρονούν τη νομιμότητα και δημαγωγούν ασύστολα. Η Ελλάδα έχει ανάγκη ένα πολιτικό Reset. Είναι η τελευταία μας ευκαιρία.

* Οικονομολόγος - αναλυτής διεθνών αγορών,  επισκέπτης καθηγητής στη Σχολή Διοικήσεως και Επιτελών (ΣΔΙΕΠ/ΠΑ) της Πολεμικής Αεροπορίας.