Οι κάλπες του 2018

 του Κωνσταντίνου Γκράβα*

Είναι περισσότερο από προφανές ότι το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ (FYROM) ανοίγει σκοπίμως από την ελληνική κυβέρνηση στο εγχώριο πολιτικό πεδίο καθώς στην ατζέντα των διεθνών σχέσεων, και ειδικότερα όσων εμπίπτουν στους σχεδιασμούς των Ηνωμένων Πολιτειών, υπάρχει το ορόσημο της επόμενης συνόδου του ΝΑΤΟ τον ερχόμενο Ιούλιο. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση εισάγει μια αναγκαστική διευθέτηση υπό τη μορφή πρωτοβουλίας για επίλυση μιας εκκρεμότητας εθνικού χαρακτήρα που παραμένει εδώ και εικοσιπέντε χρόνια. 

Στον καμβά των σχεδιασμών της συμπολίτευσης το σχήμα είναι ενδεδυμένο με τη συνήθη 'τεχνητή διπολική αμφισημία' που χαρακτηρίζει ολόκληρη την πορεία της παρούσας κυβέρνησης, μέθοδος η οποία σημειωτέον κρίνεται εκ του αποτελέσματος ως επιτυχημένη με γνώμονα τη διάρκεια του πολιτικού της βίου συγκριτικά με προηγούμενες κατά τη μακρά μνημονιακή περίοδο.

Στην περίπτωση του "Σκοπιανού" ή "Μακεδονικού", δύο ετερώνυμα φορτισμένες λεκτικές όψεις του ιδίου εννοιολογικού νομίσματος, η τακτική της κυβέρνησης έχει πρωταρχικό στόχο να βάλει στη μέση την αξιωματική αντιπολίτευση παίζοντας διαφορετικά χαρτιά πάνω στο διπλό ταμπλό 1992/2008. Όσο αναμενόμενη είναι αυτή η τακτική, κυρίως λόγω της ίδιας της φύσεως του κυβερνητικού συνασπισμού που έχει εγγενή ώσμωση με εθνολαϊκιστικά πολιτικά ένστικτα τα οποία φωλιάζουν σε χώρους τόσο της μείζονος όσο και της ελάσσονος αντιπολίτευσης, όπως επίσης εντός και εκτός κοινοβουλίου, άλλο τόσο περίεργο είναι ότι η αξιωματική αντιπολίτευση πέφτει στην παγίδα, εμπλεκόμενη στο μικροκομματικό παιχνίδι έχουσα ντε φάκτο και εις βάρος της την ασυμμετρία πληροφόρησης γύρω από τις διαπραγματεύσεις για το θέμα της ονομασίας της FYROM.   

Σε αυτό το πλαίσιο είναι εύλογο το ερώτημα αν τυχόν αδιέξοδο στο εν λόγω ζήτημα, μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε κάλπες στο διάστημα μέχρι την προγραμματισμένη σύνοδο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. 

Είναι δεδομένο ότι, από την υπογραφή του τρίτου προγράμματος και μετά, η κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 πηγαίνει με τα νερά των θεσμών στο εξωτερικό πεδίο που αφορά τις μνημονιακές δεσμεύσεις, πουλώντας ως επικοινωνιακό αντιστάθμισμα ταξική πολιτική στο εσωτερικό πεδίο. Συνεπώς, αν δεν προκύψει κάποιο "ατύχημα" έξω από τη σφαίρα του μνημονίου, το νωρίτερο που μπορεί να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού είναι το φθινόπωρο του 2018. Το επικοινωνιακό αφήγημα της εξόδου από την οκταετία των μνημονίων μπορεί να κεφαλαιοποιηθεί πολιτικά αφού όμως πρώτα η χώρα ολοκληρώσει το τρέχον τρίτο πρόγραμμα με τους δανειστές. Καλό είναι σε αυτή την περίπτωση η κυβέρνηση να συμφωνήσει και για την επόμενη μέρα. Καλό, για το συμφέρον της χώρας• για το αφήγημα της εξόδου, παίζεται…  

Όμως στο ημερολόγιο ο Ιούλιος προηγείται ως γνωστόν του Αυγούστου.  

Αντί αναλύσεως παραθέτουμε το άρθρο 44 του Συντάγματος της Ελλάδος όπως αναθεωρήθηκε τον Μάιο του 2008. Αναφέρει για τα δημοψηφίσματα ότι: 

*2. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκηρύσσει με διάταγμα δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, που λαμβάνεται με πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Στην προκειμένη περίπτωση θεωρώ πιθανότερο το σενάριο οι κάλπες να στηθούν όχι για βουλευτικές εκλογές αλλά για δημοψήφισμα. Από παιγνιοθεωρητικής άποψης η προσφυγή στην αμεσοδημοκρατική έκφραση της γνώμης των πολιτών φαίνεται "win-win" για την κυβερνητική πλειοψηφία. Εξ ου και η τακτική της τεχνητής διπολικής αμφισημίας που περιγράφηκε πιο πάνω. Στη θεωρία παιγνίων, γνωρίζοντας τον καταληκτικό κόμβο αποφάσεων καθορίζεις τα προηγούμενα βήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε αυτόν. 

Και κάτι τελευταίο: φοβούμαι ότι το 2018 θα προκύψει μείζονα ανάγκη εθνικής συνεννόησης εξ αφορμής ζητημάτων της χώρας μας σχετιζομένων μάλλον με τις κλιμακούμενες προκλήσεις της Τουρκίας παρά με την "Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας". Ας έχουν γνώσιν [και ψυχραιμία] οι φύλακες…  

*Ο Κωνσταντίνος Γκράβας είναι οικονομολόγος - αναλυτής διεθνών αγορών,  επισκέπτης καθηγητής στη Σχολή Διοικήσεως και Επιτελών (ΣΔΙΕΠ/ΠΑ) της Πολεμικής Αεροπορίας.

πηγή: Οι κάλπες του 2018