Αύριο αναμένεται να ανακοινωθεί η απόφαση του Τριμελούς Εφετείου για τον πρώην πρόεδρο της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου που δικάζεται για παράβαση καθήκοντος.

Έναν περίπου χρόνο πριν, έγραφα ότι: "Σε πολιτικό επίπεδο, εξάλλου, ο λόγος που αξιοποιείται στην παρούσα χρονική συγκυρία η δικαστική αναβίωση της υπόθεσης Γεωργίου αφορά στη μικροκομματική ανάγκη επιστροφής στα (παλαιοκομματικά)... βασικά." (Capital, 30.08.2016)

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ:

Η χώρα όπισθεν ολοταχώς: Καραμανλής-Παπανδρέου, μνημονιακοί-αντιμνημονιακοί…

Του Κωνσταντίνου Γκράβα

Στην οικονομία όπως άλλωστε και στη ζωή τα προβλήματα είναι σύνθετα και αρκετές φορές πρωτόφαντα, απαιτώντας για τη διερεύνησή τους σύνθετες αλλά νηφάλιες επεξεργασίες. Η μικροκομματική εκμετάλλευση της εκ νέου παραπομπής σε δίκη του πρώην επικεφαλής της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, Ανδρέα Γεωργίου, για ψευδή βεβαίωση προκειμένου να εισαχθεί η Ελλάδα στο καθεστώς των μνημονίων λόγω της διόγκωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος του 2009, γυρίζει το πολιτικό σκηνικό πίσω σε δύο επίπεδα: πρώτον, στη διαμάχη μεταξύ της κυβέρνησης Καραμανλή και της κυβέρνησης Παπανδρέου για τη χρεοκοπία της χώρας• και δεύτερον, στην αναβίωση του κατά τεκμήριο ψευδούς διλήμματος μεταξύ "μνημονιακών” και "αντιμνημονιακών” το οποίο στοίχειωσε τη χώρα από την πρώτη στιγμή που εντάχθηκε στο καθεστώς των μνημονίων.       
Σε οικονομικό επίπεδο το μείζον ερώτημα είναι, πρώτον, γιατί η χώρα έφθασε στα πρόθυρα μιας άτακτης χρεοκοπίας και, δεύτερον, αν μπορούσε να αποφύγει την προσφυγή στο μνημόνιο υπό την τρόικα (ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ). Για το πρώτο ερώτημα, την απάντηση δίνουν οι αριθμοί: την παραμονή του διαγγέλματος του τότε πρωθυπουργού, Γ. Παπανδρέου, από το Καστελόριζο, η ανακοίνωση της Eurostat (πίνακας, σελ. 5) ανέφερε ότι η Ελλάδα βρέθηκε στην κρίση το 2009 με δημόσιες δαπάνες 50.4% και έσοδα 36.9% του ΑΕΠ• και με δημόσιο χρέος 273 δισ. από 217 δισ. το 2007 και 237 δισ. το 2009. Μαζί με το διψήφιο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, τα δεδομένα μαρτυρούν δίχως ενδοιασμό ότι η χώρα μας μπήκε στην κρίση ούσα ο αδύναμος κρίκος της Ευρωζώνης. 

Κι εδώ έρχεται το δεύτερο ερώτημα: γιατί μπήκαμε στο μνημόνιο ή, αντιστρέφοντας, μπορούσαμε να αποφύγουμε την προσφυγή στο μηχανισμό αυτόν; Η απάντηση είναι συνδυασμός των εξής επιμέρους παραγόντων:α)από τη μια μεριά, σε εγχώριο επίπεδο, τον εκτροχιασμό της οικονομίας που κορυφώθηκε κατά τη δεύτερη διακυβέρνηση Καραμανλή διαδέχθηκε η κάκιστη διαχείριση της κατάστασης από την κυβέρνηση Παπανδρέου στην περίοδο που μεσολάβησε από την εκλογή της, τον Οκτώβριο του 2009, μέχρι την άνοιξη του 2010 όταν η χώρα βρέθηκε οριστικά εκτός διεθνών αγορών. Συγκεκριμένα, υπήρξε παράξενη καθυστέρηση λήψεως αυστηρών μέτρων λιτότητας ενώ ήταν γνωστή από το 2008 -και στα δύο μεγάλα κόμματα- η δυσμενής οικονομική συγκυρία. Επιπλέον δημιουργήθηκε αρνητικό κλίμα δυσφήμισης της Ελλάδας στα διεθνή μέσα εξαιτίας της ατυχούς ρητορικής δημοσίως περί "διεφθαρμένης χώρας” (από τον πρώην πρωθυπουργό, κ. Παπανδρέου) και "Τιτανικού” (από τον πρώην υπουργό Οικονομικών, κ. Παπακωνσταντίνου). β)Από την άλλη, προσθέτοντας τη διάσταση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης που ξέσπασε μετά την κατάρρευση της Lehman, η χώρα μας πλήρωσε βαρύτατο τίμημα εξαιτίας του γεγονότος ότι ήταν –με δική της προφανώς ευθύνη, εξαιτίας της μη χρηστής διαχείρισης την εποχή των παχιών αγελάδων–  ο αδύναμος κρίκος της Ευρωζώνης. Ο σοβαρός κίνδυνος κατάρρευσης του δολαρίου που κορυφώθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2009, ένωσε τα συμφέροντα των τριών οικονομικά ισχυρότερων δυνάμεων: ΗΠΑ, Κίνας, Γερμανίας. Η σιωπηρή συμφωνία των Μεγάλων Δυνάμεων της σύγχρονης εποχής απέβλεπε στην εδραίωση της  "Νομισματικής Ειρήνης” (βλ. ανάλυση: Γράμματα Αναγνωστών,Η Καθημερινή 20.02.2016). Στο πλαίσιο αυτό, δεδομένων των χρηματοδοτικών αναγκών του ελληνικού κράτους τόσο για να λειτουργήσει τις υπηρεσίες του όσο και για να αναχρηματοδοτήσει το χρέος του, η αποφυγή ένταξης σε κάποιο σχήμα διεθνούς οικονομικού ελέγχου έμοιαζε μάλλον με ουτοπία. Σταθερή εκτίμηση ωστόσο του γράφοντος είναι ότι η χώρα θα μπορούσε είτε να κερδίσει περισσότερο χρόνο διαπραγμάτευσης, είτε να επιτύχει συμφωνία με ευνοϊκότερους όρους εξαρχής για το χρέος• και πάντως, να μην πυροβολήσει από μόνη τα πόδια της πιάνοντας το "πιστόλι στο τραπέζι” (ΔΝΤ). 

Σε πολιτικό επίπεδο, εξάλλου, ο λόγος που αξιοποιείται στην παρούσα χρονική συγκυρία η δικαστική αναβίωση της υπόθεσης Γεωργίου αφορά στη μικροκομματική ανάγκη επιστροφής στα (παλαιοκομματικά)... βασικά. Το παλαιό πολιτικό κατεστημένο θρέφεται μεταπολεμικά, ιδιαίτερα δε κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης, από την παραδοσιακή διαμάχη μεταξύ καραμανλικών και παπανδρεϊκών που διαδέχθηκε την προγενέστερη διαίρεση μεταξύ βασιλικών και βενιζελικών που με τη σειρά της είχε οδηγήσει στον εθνικό διχασμό. Μετά την οικονομική χρεοκοπία και την είσοδο στα μνημόνια, οι εκλογές του Μαΐου του 2012 αποτύπωσαν την πολιτική χρεοκοπία του πάλαι ποτέ κραταιού δικομματισμού. Οι κυριότερες αιτίες της εκλογικής του κατακρήμνισης ήταν: πρώτον, η απελευθέρωση των ψηφοφόρων από την πελατειακή σχέση που δέσμευε στα χρόνια της εύκολης ευημερίας την ψήφο τους σε μία οιονεί μαθηματική συνάρτηση προσωπικής ωφέλειας υπό συνθήκες αδιαφορίας για το ευρύτερο καλό της κοινωνίας και του συνόλου. Το μοντέλο αυτό οδήγησε σε διόγκωση του κράτους, σε κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα και σε κυρίαρχο μέλημα των πολιτών – ψηφοφόρων να βολευτούν παρέχοντας ως αντάλλαγμα στα ρουσφέτια την ψήφο τους. Δεύτερον, το έλλειμμα ελπίδας που επέφερε η ασκούμενη πολιτική μέσα από την αδιέξοδη εφαρμογή του μνημονίου και τη συνεχή αστοχία στην επίτευξη των στόχων και στην τοποθέτηση "πάτου στο βαρέλι”, εξήντλησε την ελαστικότητα ανοχής της κοινωνίας στη βίαιη υποτίμηση του βιοτικού επιπέδου, στη διόγκωση της ανεργίας και στην απουσία αισθήματος δικαίου και δικαιοσύνης ως προς την κατανομή των βαρών του μνημονίου μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών ομάδων. Σε αυτές τις συνθήκες εκκολάφθηκαν διαδοχικά η αρνητική ψήφος, η ψήφος τιμωρίας και διαμαρτυρίας, προσφάτως δε, και η ψήφος του χαβαλέ, γεννώντας εξ αντανακλάσεως τον επόμενο μεγάλο μύθο: του αντιμνημονιακού λαϊκισμού. Με την υπογραφή,ωστόσο, του τρίτου μνημονίου το καλοκαίρι του 2015 κατέρρευσε εκ των πραγμάτων ο πλαστός διαχωρισμός μεταξύ μνημονιακών και αντιμνημονιακών. Έτσι το αφήγημα που άλλαξε τον πολιτικό και κομματικό χάρτη στην εποχή των μνημονίων απογυμνώθηκε. Μαζί του και τα κόμματα που χρεοκόπησαν τη χώρα, τόσο "π.Μν.” (προ Μνημονίου) όσο και "μ.Μν.” (μετά το Μνημόνιο).    

Με τούτα και με εκείνα η χώρα φαίνεται να βαδίζει με τις ευλογίες πρωταγωνιστών και κομπάρσων της θεσμικής, πολιτικής και οικονομικής της παρακμής όπισθεν ολοταχώς. Η καθαρή απάντηση πρέπει να είναι η εξής: Όπως πολιτικοί έφεραν τη χρεοκοπία, έτσι και πολιτικοί θα βγάλουν τη χώρα από την κρίση• όχι όμως οι ίδιοι, άλλοι...

* Ο Κωνσταντίνος Γκράβας είναι οικονομολόγος - αναλυτής διεθνών αγορών και υποψήφιος διδάκτωρ Πολιτικής Οικονομίας στο τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ.

πηγή: Η χώρα όπισθεν ολοταχώς: Καραμανλής-Παπανδρέου, μνημονιακοί-αντιμνημονιακοί…